|
Korkaklık Nedir?
4- Korkaklık nedir?
denilince şöyle buyurdular: “Dosta karşı cüretkar olmak, düşmandan ise
çekinmektir.” [4]
Acele Etme!
5- “Suç işleyeni cezalandırmakta
acele etme; suçla ceza arasında özür dilemek için bir yol bırak (ona özür dileyebilmesi
için fırsat tanı).” [5]
Dünya ve Ahiret
Saadeti
6- “Dünya ve ahiret
(saadeti), akıl ve fikir ile elde edilir.” [6]
Cahillik Gibi...
7- “Cahillik gibi fakirlik
yoktur.” [7]
Böylece Öğrenmiş
Olursun!
8- “Kendi bilgini
diğerlerine öğret ve diğerlerinin bilgisini de öğren; böylece kendi ilmini
sağlamlaştırmış, bilmediğin ilmi de öğrenmiş olursun.” [8]
Mürüvvet Nedir?
9- Mürüvvet (yiğitlik)
nedir? diye sorulunca şöyle buyurdu: “Dini korumak, nefsi aziz kılmak, yumuşak
huylu olmak, iyi iş yapmada kararlı olmak ve (diğerlerinin) hakkını eda
etmektir.” [9]
Kim Allah’ın
Sözünü Kılavuz Edinirse!
10- “Ey insanlar! Kim
Allah’a karşı ihlaslı olur ve O’nun sözünü kılavuz edinirse, en doğru olana
hidayet olur. Allah onu olgunluk yolunda muvaffak kılar ve en güzel akıbete
yönlendirir. Allah’a sığınan kimse, emniyette yaşar ve mahfuz kalır; Allah’ın
düşmanı ise yardımcısız kalır ve daime korku içerisinde olur. Çok zikir etmekle
kendinizi Allah’ın azabından koruyun, takva yolunu tutarak Allah’tan korkun ve
itaatle O’na yaklaşın. Zira O pek yakın ve duayı kabul edendir.” [10]
Aklın Kamalı
11- “Aklın kemali; halkla
iyi geçinebilmektir.” [11]
Kardeşlik Nedir?
12- “Kardeşlik; darlıkta ve
bollukta vefalı olmaktır.” [12]
Mahrumiyet Nedir?
13- “Mahrumiyet; sana yönelen
nasibi terk etmendir.” [13]
Kerem Nedir?
14- “Kerem (cömertlik)
nedir? denildiğinde; “İstenmeden bağışta bulunmaktır.” buyurdu. [14]
Hakla Batılın
Arası!
15- “Hak ile batıl arasında
dört parmak mesafe vardır; gözünle gördüğün haktır, oysa kulağınla çok batıl
sözler duymaktasın.” [15]
Galip Bir İnsan
Gibi!
16- “Galip bir insan gibi
istediğine ulaşmaya çalışma; yenik bir insan gibi de kadere teslim olma. Çünkü
rızkı artırmak sünnettendir; kazançta açgözlü olmamak ise iffettendir. İffet
bir rızkı önlemediği gibi ihtiras (tamah) da rızkı çoğaltmaz. Çünkü rızklar
paylaştırılmıştır, oysa ihtirasa dayanan bir hareket günahtır.” [16]
İstişare Eden...
17- “İstişare eden bir kavim
(mutlaka) kemale erişir.” [17]
Salih Bir Kardeşin
Vasfı
18- Salih bir kardeşinin
vasfında şöyle buyurmuştur: “O benim gözümde insanların en büyüklerindendi; onu
gözümde büyüten en önemli şey dünyayı küçük görmesiydi; o, cehaletin
sultasından kurtulmuştu; sadece yararlı olduğuna güvendiği bir şeye el
uzatırdı; ne şikayet ederdi, ne kızardı, ne de usanırdı; zamanının çoğu
susmakla geçerdi; konuştuğunda konuşanlara galip gelirdi; (görünüşü) zayıf ve
güçsüzdü; ama ciddiyet ve cihat zamanı geldiğinde düşman karşısında kızgın bir
aslan gibiydi. Alimlerin yanında olduğunda dinlemeyi konuşmaktan daha çok
severdi; fazla konuşmada yenilse bile susmada yenilmezdi; yapmadığını
söylemezdi; ama söylemediğini de yapardı; iki yol önüne koyulduğunda hangisinin
Allah’ın emrine daha yakın olduğunu bilmediği zaman, hangisinin kendi heva ve
hevesine daha yakın olduğuna bakıp onu terk ederdi; özür gösterilebilecek bir şey
için kimseyi kınamazdı.” [18]
Bana Nasihat Et
Dediğimde!
19- Cenade bin Ebi Umeyye
şöyle rivayet ediyor: İmam Hasan’ın şahadetine sebep olan zehirlenişi sırasında
O Hazretin yanına vardım, neden kendinizi tedavi ettirmiyorsunuz? dediğimde;
“Ölümü ne ile tedavi edeyim?” buyurdular. Bunun üzerine: “İnna lillah ve inna
ileyh-i raciun” dedim. Sonra bana bakıp şöyle buyurdular: “Vallahi Resulullah (
s.a.a) kendisinden sonra Ali ve Fatıma’nın evlatlarından 12 İmam’ın gelerek
imamet makamını üstleneceklerini bize haber vermiştir. Hepimiz ya kılıç ya da
zehirle şehit edileceğiz...”
Sonra İmam (a.s) ağladı. Ey
Resulullah’ın torunu, bana nasihat et dediğimde şöyle buyurdular:
“Evet, ahiret yolculuğuna
hazırlan ve ecelin yetişmeden azığını topla. Bil ki, sen dünya peşindesin, ölüm
de senin peşindedir. Gelecek gününün gamını, içinde olduğun bugününe yük etme.
Bil ki, kazandığın dünya malından kendine yetecekten fazlasını başkaları için
topluyorsun. Bil ki, kazandığın helal malda hesap, haram malda ceza, şüpheli
malda ise kınama vardır. Dünyayı bir murdar mesabesinde gör, sana yetecek
miktarı ondan al; helal olursa zahitlik yapmışsın, haram olursa (çaresiz
olduğundan dolayı) onda günah yoktur. Dünyan için onda ebedi kalacakmışsın gibi
çalış; ahiretin için de yarın ölecekmişsin gibi amel et. Eğer aşiretsiz izzetli
olmayı, saltanatsız da heybetli (güçlü ve azametli) görünmeyi istiyorsan, Allah’ın
emirlerine itaat etmemek zilletinden kendini kurtar ve Allah’a itaat etme izzetine
doğru hareket et.” [19]
Kim Dünyayı
Severse!
20- “Kim dünyayı severse,
ahiret korkusu kalbinden kaybolur.” [20]
Sefih Kimdir?
21- “Sefih; malında aptallık
eden, şerefinde gevşeklik yapan ve sövülüp cevap vermeyen kimsedir.” [21]
İyilik Nedir?
22- “İyilik; geciktirmeden
ve minnetsiz olarak yapılan şeydir.” [22]
Ayıplanmaya
Katlanmak
23- “Dünyada âra
(ayıplanmaya) katlanmak, cehennem ateşine tahammül etmekten daha kolaydır.” [23]
Mümin ve Kafir!
24- “Mümin ahireti için azık
toplar, kafir ise zevke dalar.” [24]
Sefahat Nedir?
25- “Sefahat; alçaklara
kişilere uymak, azgın insanlarla da dost olmaktır.” [25]
İbadet Etmek
İsteyen...
26- “İbadet etmek isteyen,
onun için temizlenmelidir. Müstehap ameller, farzları engellerse onları
bırakınız. Yakin kurtuluşun sığınağıdır. Yolculuğun uzaklığını hatırlayan ona
hazırlanır. Akıllı adam, kendisine nasihat etmesini isteyen kimseye hile
yapmaz. Sizinle öğüt arasında (öğüt almanızı engelleyen) gurur perdesi vardır
(gurur ve bencillik kalkmadıkça öğüt etkili olmaz). İlim, öğrenenin mazeretini
ortadan kaldırır; (zira insan cahil olduğu müddetçe mazeret gösterebilir;
elbette her cahil değil). Vakti biten her kişi mühlet ister, fırsatı olan kişi
de işlerini sonraya ertelemekle oyalanır.” [26]
İnsanlar Üç Şeyle
Helak Olur!
27- “İnsanlar üç şeyle helak
olur: Tekebbür, ihtiras ve haset. Tekebbür, dinin yok olmasına sebep olur,
İblis de onun için lanete uğradı; ihtiras, insanın canının düşmanıdır, Adem
(a.s) da onun için cennetten çıkarıldı; haset de kötülüklerin delilidir
(öncüsüdür), Kabil işte bundan dolayı kardeşi Habil’i öldürdü.” [27]
Güvensiz bir
Dayanak!
28- “Ey Allah’ın kulları!
Allah’tan korkun; (kurtuluş ve saadet) talep etmede ve ihtiyarlığa karşı (onu
göz önünde bulundurarak) ciddiyet gösterin; azap parçaları inmeden ve
lezzetleri yok edici ölüm ulaşamadan önce amel etmeğe koşun. Zira dünya,
nimetlerinin devamı bulunmayan, musibetlerinden emin olunmayan, kötülüklerinden
kaçınılmayan aldatıcı bir engel ve eğik (güvensiz) bir dayanaktır.” [28]
Kalbin Hayat
Mayası
29- “Tefekkür edin; çünkü
tefekkür, basiretli kimselerin kalbinin hayat mayasıdır.” [29]
Üç Şeyden Yoksun
Olmanın Neticeleri
30- “Aklı olmayanın edebi,
himmeti olmayanın yiğitliği, dini olmayanın da hayası olmaz.” [30]
En İyi Zenginlik
31- “En iyi zenginlik
kanaat, en kötü fakirlik ise (zengin birinin karşısında) boyun eğmektir.” [31]
Şaka ve Susmanın
Doğurduğu Sonuçlar
32- “Şaka, heybeti yer
(azaltır); susmak (az ve öz konuşmak) ise heybeti çoğaltır.” [32]
Ey Allah’ın
Kulları!
33- “Ey Allah’ın kulları!
İbretlerden öğüt alın ve geçmişlerin geriye bıraktıkları eserleri ibret kaynağı
edinin. Bunca nimetlerin şükrü için günahlardan uzak durun ve nasihatlerden
yararlanın. Allah’ın yardımcı ve sığınak, Kur’an’ın delil ve davacı, cennetin
sevap, cehennemin de ceza ve işkence olması insana (öğüt olarak) yeter.” [33]
Gerçek Yakın
34- “Gerçek yakın, nesep
bakımından uzak olsa bile muhabbetin yakınlaştırdığı kimsedir ve gerçek yabancı
nesep açısından yakın olsa bile muhabbetin uzaklaştırıldığı kimsedir. Vücuda
elden daha yakın bir şey yoktur, fakat kırıldığı zaman kesilip atılır.” [34]
Nimete
Şükretmemek!
35- “Nimetlere şükretmemek
aşağılıktır.” [35]
Sen de Öyle Ol!
36- “Halkın seninle nasıl arkadaş
olmasını istiyorsan, sen de onlarla öyle arkadaş ol.” [36]
Mescide Gidip
Gelen!
37- “Kim mescide gidip
gelirse sekiz hayırdan birine ulaşır: Muhkem ayetlerden birini öğrenir; yararlı
bir arkadaş bulur; yeni bilgi elde eder; umulan bir rahmete kavuşur; hidayete
eriştirecek veya helak olmaktan kurtaracak bir söz öğrenir; utanarak ya da
Allah korkusundan günahları terk eder.” [37]
Şaşarım Şu
Kimseye!
38- “Şaşarım yemeği hakkında
düşünüp akli ve manevi meseleler hakkında düşünmeyen kimseye; karnını rahatsız
edici yemeklerden uzak tutar, ama göğsü (ve aklını) helak edici şeylerle
doldurur.” [38]
Şu Şartla Nasihat
Ederim!
39- Birisi İmam Hasan’dan
kendisine nasihatte bulunmasını istediğinde İmam (a.s) şöyle buyurdular:
“(Şu şartla sana nasihat
ederim ki) sakın beni övmeyesin; çünkü ben kendimi daha iyi tanıyorum; beni
yalanlamayasın; zira yalanlanan bir kimsenin görüşü (görüşünü söylemesi) değer
taşımaz, yanımda da bir kimsenin gıybetini etmeyesin.” Bunun üzerine İmam
(a.s)’dan nasihat isteyen adam; “Bana müsaade ederseniz, huzurunuzdan
ayrılayım” dedi. İmam (a.s) da; “İstersen gidebilirsin” buyurdular. [39]
Kim Allah’tan
Korkarsa!
40- “Bilin ki, kim Allah’tan
korkup sakınırsa (takvalı olursa), Allah ona fitnelerden kurtulabilmesi için
bir çıkış yolu gösterir, onu doğruya iletir, kemale ermesini sağlar, hüccetiyle
onu zafere erdirir, yüzünü ağartır, isteklerini yerine getirir ve Allah’ın
kendilerine nimet verdiği peygamberler, doğrular, şehitler ve salihlerle
beraber olur; ne iyi arkadaştır onlar.” [40]