“Andolsun onların (geçmiş peygamberler ve ümmetlerinin) kıssalarında akıl sahipleri için pek çok ibretler vardır.”[1]

Kur’ân ve hadis kitaplarında geçen kıssa ve öyküler, en güzel, en değerli ve en ibret verici kıssa ve öykülerdir. Eğer kıssa ve öyküler Ehl-i Beyt’ten, peygamberlerden ve de onların dost ve yarenlerinden olursa, o zaman daha da çekici ve cazip olur. Kur’ân ve hadislerde geçen kıssaların hepsi öğüt ve ibret vericidirler. Bu tür kıssalarda gerçekten büyük hisseler vardır.

Bu zamanda halkımız genellikle ilmi kitaplar okumaya fazla rağbet göstermiyorlar. Çünkü ilmi kitaplar, bir takım ıstılah ve terimler içerdiğinden dolayı ağır ve yorucu oluyorlar. Ama kıssalar ve öyküler, öyle olmadıklarından dolayı, insanlar tarafından daha fazla okunuyor ve bu tür kitaplara daha çok rağbet ediliyor.

Bizim her dalda ve her konuda çeşitli kitaplarımızın olması gerekir. Çünkü insanlar çeşitli huy ve tabiatlara sahiptirler. Herkes tefsir, akait veya felsefe okumak istemiyor. Mesleğine göre, ihtiyacına göre, tabiatına göre, canı istediği dalda kitap okumak ister. Biz, öykü okumak isteyen kardeşlerimiz için çeşitli hadis ve rivayetlerden derlenerek en güzel bir şekilde hazırlanmış olan ve daha çok Ehl-i Beyt (a.s)’la ilgili öyküleri içeren “Bihar’ul-Envar” Kitabının Hikayeleri adlı eseri seçip, onu tercüme etmeğe koyulduk. Şimdi bu kitabın 4. cildinin tercümesini siz kardeşlerimize sunuyoruz. İnşaAllah en yakın bir zamanda sizin dualarınız sayesinde onun diğer ciltlerinin de tercümesini siz kardeşlerimizin istifadesine sunacağız.

Sayın hocamız Mahmud Nasiri, “Bihar’ul-Envar” kitabı hakkında yeterince bahsettiğinden dolayı, biz bu kitap hakkında bir şey söylemek istemiyoruz; sadece şunu demek isterim ki, Bihar’ul-Envar kitabı, gerçekten ismine layık bir kitaptır. Bu kitaptan istifade edebilecek bir kimse, diğer kitaplara sahip olmasa da kitap açısından zengindir. Bu kitap dört yüz kitabın birleştirilmesinden meydana gelmiştir. Kitabın müellifi Allame Meclisi (r.a) pek çok yerlerde nakledilen sözler hakkında kendi görüşlerini de belirtmiştir.

Allah’tan dileğimiz, Ehl-i Beyt (a.s)’ın söz ve maariflerinin halkımızın içerisine bundan daha fazla girmesi ve onlarla amel edilmesidir. Allah-u Teala bizleri, bu aileye hizmet edenlerden kılsın ve kıyamet günü bizleri onlardan ayırmasın inşaAllah.

Allah’ım! Bu çalışmalarımızı bizlerden kabul buyur ve Ehl-i Beyt mektebini en yakın bir zamanda İmam Mehdi (a.f)’in zuhuruyla bütün dünyaya hakim kıl. Amin! 

                            FahrettinALTAN

MÜELLİFİN ÖNSÖZÜ

Bihar’ul-Envar kitabının hikayeleri, gerçekte o değerli kitabın en okunaklı ve eğitici bölümlerindendir. Bu kitabın ilmi ve manevi içeriği, insana gerçekten onun “Nur Denizleri” isminin derin manasını çağrıştırmaktadır.

Merhum Allame Muhammed Bakır Meclisi (r.a) Hicri-Kameri 1037 yılında İran’ın “İsfahan” şehrinde gözlerini dünyaya açtı. Merhum Allame, Şia’nın en büyük hadis mecmuasını tedvin etmiştir. İslam ve Şia alemine bir ömür boyu büyük hizmetler yaptıktan sonra, 73 yaşında bu dünyadan göçmüştür.

Allame Meclisi takvalı ve İslami adaplarla eğitilmiş bir fert, sürekli dini ve ibadi meclis ve merasimleri ihya eden bir şahıs olarak tanınıyordu. O şanı yüce alimin Safevi devletinde ve halk arasında o kadar büyük bir otoritesi olmasına rağmen, dünyevi taallukattan (tutkunluktan) uzak durmuş, tevazu, maneviyat ve mükemmel bir takvayla yaşamıştır.

Allame Meclisi (r.a), bütün İslamî ilimlerde, örneğin: Tefsir, Fıkıh, Usul, Tarih, Rical ve Diraye dallarında kendi zamanının seçkin alimlerinden sayılıyordu. Hadaik kitabının müellifi gibi bazı kimseler onu, ilmi şahsiyet açısından İslam tarihinde eşsiz bir fert olarak bilmişlerdir.

Muhakkik Kazimî, “Mekabis” kitabında şöyle yazıyor:

“Merhum Meclisi, fazilet ve sırlar kaynağı, hekim bir şahıs ve... nur denizinde bir dalgıç idi; onun gibi birisini zaman görmemiştir.

İşte bu fazilet ve özelliklerinden dolayıdır ki, Allame Bahr’il-Ulum ve Şeyh Ensari ona “Allame” lakabını vermişlerdir.

Allame Meclisi’nin akli ve nakli ilimlerdeki bilgisinin ne derecede yüksek olduğu, onun değerli eser ve kitaplarına göz attığımız zaman iyice anlaşılmış olur.

Az önce değindiğimiz gibi “Bihar’ul- Envar” kitabı Şia’nın en büyük hadis kaynaklarından biridir. Bu kitap, İslamî maarif ve bilgilerin büyük bir ansiklopedisi hükmündedir.

Bu değerli kitapta merhum Allame Meclisî tüm hadis ve rivayetleri özel bir tertip ve tanzim ile bir araya toplamıştır. Bu çalışmalarında kendi zamanının alim ve talebelerinin yardımlarından da faydalanmıştır. Allame Meclisi mezkur kitabın tedvini için ülkenin çeşitli yörelerinden gerekli olan bir çok kaynaklar toplamaya başlamış ve bu yol uğrunda elinden gelen gayreti sarf etmiştir.

Bihar’ul-Envar kitabının asıl mevzusu hadis, peygamberlerin yaşam tarihleri ve Masum İmamların (a.s)hayatlarıyla ilgilidir. Hadisleri tefsir ve şerh ederken, pek çok fıkhi, tefsiri, kelami, tarihi, ahlaki vb. kaynaklardan yararlanmıştır.

“Bihar’ul- Envar” kitabı şimdiye kadar defalarca çeşitli şekillerde basılmıştır. Bizim bu mecmuadaki esas aldığımız nüsha, son zamanlarda yüz on cilt olarak Tahran’da basılan nüsha olmuştur. Bu değerli kitap, şimdi bilgisayar programı şeklinde disketlerde de mevcuttur. Bu kitaptan faydalanmak isteyenler, istedikleri hadisi veya mevzuu kolayca elde edebilmeleri için bu yeni imkandan da faydalanabilirler.

Yazar, uzun yıllar boyunca bu nurlu kitabın hikaye ve yararlı sözlerinden yararlanmış ve onları dini kardeşlerine aktarmaya da gayret göstermiştir. Bu kitap Arapça olduğundan dolayı, değerli kardeşlerimizin pek çoğu onun güzel ve içerikli sözlerinden yararlanamıyorlardı. İşte bundan dolayı onun değerli ve tatlı hikayelerini “Bihar’ul- Envar’ın Hikayeleri” başlığı altından (Farsça’ya) tercüme etmeye teşebbüs ettik ...

Bu mecmuanın hikayeleri üç bölümde tedvin edilmiştir:

Birinci bölüm: On Dört Masum (a.s)’dan Hikaye ve Rivayetler.

İkinci bölüm: Nükteler ve Sözler.

Üçüncü bölüm: Peygamberler ve Geçmiş Ümmetler.

Şunu da hatırlatmak gerekir ki, bu hikayeleri tercüme ederken, konunun daha iyi anlaşılır ve çekici olması için emanete riayet ederek serbest bir tercüme yöntemine başvurduk. Bu alandaki çalışmalarımızda bazen mevcut tercümelerden de yararlandık.

Bendeniz, bu kitabın hikayelerinin tercüme ve anlatımında hiçbir eksikliğin olmadığını iddia etmiyorum. Bu ve diğer ciltlerin eksikliğini gidermede, değerli önerilerinizi bize ileterek bu kitabın daha güzel bir şekilde halkımızın istifadesine sunulması için yardımınızı bekliyoruz.

Mahmud NASİRİ

MÜELLİFİN DİLİNDEN KISACA HAYATI

Ben, İran’ın güzel illerinden olan “Erdebil” şehrinde İslami bir ailede dünyaya geldim. Çocukluğumun ilk günlerinde Kur’ân’ı babamın mektebinde okudum. Devlet okulunun tahsili sona erdikten sonra, çok eski bir geçmişi olan Erdebil’in ilim havzasında dini tahsile başladım.

Bu derslere başladıktan bir yıl sonra on beş yaşına ayak basmamışken dini ilim açısından çok meşhur olan “Kum” şehrine gelmeğe hazırlandım. İlk önce babamla birlikte sekizinci İmam Ali b. Musa er- Rıza (a.s)’ın ziyaretine müşerref olduk. İmam Rıza (a.s)’ın kabrini ziyaret ettikten sonra O Hazretin Kum’daki kız kardeşi Hz. Masume (a.s)’ın ziyaretine geldik.

Babam Kum’da birkaç gün kaldıktan sonra, beni Hz. Masume’ye emanet ederek hakkımda dua edip ağlar bir vaziyette vatana doğru hareket etti. Ben şefkatli babamın o halini hale unutmamışım. İşte o zamandan itibaren Kum’daki büyük alim ve müçtehitlerin ilim harmanından ilim toplamaktayım. Havza (medrese) ve danişgah (üniversite)da tedris etmenin yanı sıra bir müddet de Kum havzasının müdüriyetinde vazifemi ifa etmişim.

Şimdi de havzanın bazı işlerinde katkıda bulunmaktayım. Allah Teala’nın lütuf ve inayetiyle, dil ve kalemimizle cami ve kütüphanelerin onarılmasında müslümanların hizmetinde bulunmuş, basılmış olan bir çok makalelere ilaveten bazı kitaplar da yazmaya muvaffak olmuşum. Onlardan bazıları şunlardır:

Esas-ı Tealim-i İslam. (İslam Öğretilerinin Esası.) Bu kitap, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Kiril harfleriyle Azerice tercüme edilip basılan ilk kitaptır.

Huda der Fıtrat ve Tabiat. (Fıtrat ve Tabiatta Allah.) Kiril diline tercüme edilen ikinci kitaptır.

Ulema ve Danişmendanha-i Bozorgi İslami. (İslami Büyük Alim ve Bilginler.) Bu kitabın şimdilik ikinci cildi hazırlanmış durumdadır ve Allah’ın yardımıyla devam edecektir.

Nezerha ve Guzerha. (Bakışlar ve Geçişler.)

5-  Müntehab’ul- Ahbar. (Seçkin Hadisler.)

Nakş-i Ahlak der Zindegi. (Ahlakın Yaşamdaki Rolü.)

Dastan-i Do Berader. (İki Kardeşin Hikayesi.)

Bihar’ul- Envar’dan İbretli Öyküler. Bu kitabın beş cildi hazırlanıp basılmış ve on cilde ulaşması ümit ediliyor.

[1] - Yusuf / 111.